تیرآهن INP
تیرآهن I شکل طبق استاندارهای روسیه و چین ساخته می شود و ضخامت بال آن با فاصله گرفتن از جان تیرآهن کمتر می شود.
تیرآهن IPB
تیرآهن H شکل یا تیر آهن‌های عریض تر به گونه ای هستند که در آنها طول بال‌ها نسبت به تیرآهن‌های IPE بیشتر شده است.
نکته: علامت L نشان دهنده سبک بودن و علامت V نشان دهنده سنگین بودن تیرآهن می‌باشد. به عنوان مثال IPBV نشان دهنده ی تیرآهن های عریض و سنگین و IPBL نشان دهنده ی تیرآهن های عریض سبک می‌باشد.
تیرآهن یکی از مهمترین ویژگی ها و اجزای یک ساختمان است و همانطور که قبلا هم گفته شد، تیر آهن ها داری سه نوع استاندارد جهانی می باشند. این استاندارد ها در هنگام خرید تیرآهن باید به سمع خریدار برسد.
تیرآهن IPE
این تیر آهن ها در ایران و کشور های اروپایی تولید می شود و شکل آن ها I مانند است همچنین ضخامت بال های آن هم تغییر پذیر نمی باشد.
تیرآهن INP
اغلب این تیر آهن ها در بازار های چین و روسیه تهیه و عرضه می شود. این تیر آهن ها I مانند هستند و هرچه ضخامت بال های آن ها نسبت به جان تیر آهن کمتر باشد، ضخامت بال های آن نیز کمتر میشود.
تیرآهن IPB
تیر آهن عریض یا بال پهن H شکل است که طول بال ها نسبت به تیر آهن IPE بزرگ تر می باشد.
هنگامی که کلمه ی لاتین V در کنار نام تیر آهن قرار می گیرد به معنای آن است که تیر آهن سنگین وزن می باشد IPBv و هرگاه که حرف L در کنار نام تیر آهن قرار گرفته باشد بدان معناست که تیر آهن سبک وزن می باشد.
معمولا در کارخانه های ساخت تیر آهن از دو نوع استاندارد پیروی می شود:
۱ – استاندارد IPE
تیرآهن، محصولات کشورهای اروپایی و ایران بیشتر از این مدل می‌باشند. بارزترین ویژگی این نوع تیر آهن این است که اگر از هر دو سر تیرآهن به آن نگاه کنید، ضخامت بال‌های ابتدا و انتهای آن کاملاً یکنواخت و یکسان می‌باشد. معمولا نقشه ی ساختمان هایی که به وسیله ی مهندسان کشورمان تهیه می شود بر اساس این نوع استاندارد بوده و این نوع تیرآهن در میان مشتریان از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
۲ – استاندارد INP
تیرآهن هایی که طبق این استاندارد تهیه و تولید می‌شوند بیشتر در کشور چین و روسیه می‌باشند. از ویژگی های بارز آن؛ نازکی بال‌ها در ابتدای تیرآهن و ضخیم شدن به مرور آن در انتها می‌باشد، به طوری که اگر از سر تیر آهن با دقت به آن نگاه کنید، شیب ملایمی را در ضخامت بال‌ها مشاهده خواهید کرد.
تیرآهن‌های وارداتی موجود در بازار ایران در شرایط کنونی از هر دو نوع استاندارد در بازار ایران برخوردار می‌باشد. تیر آهن‌های IPE وارداتی اکثرا مربوط به کشورهای لهستان، اسپانیا، آلمان و نیز کشور کره می‌باشند .
البته تیرآهن IPE کشور چین و روسیه هم در بازار ایران موجود است، ولی چون که این دو کشور با استفاده از هر دو نوع استاندارد تیرآهن تولید نموده‌اند، بنابراین مصرف کنندگان بعضی اوقات در تشخیص IPE یا INP بودن محصول این دو کشور دچار مشکل می شوند و بسیار پیش آمده است که پس از خرید و تخلیه ی کالاها در محل ساخت و ساز و یا بدتر از آن، پس از این که ساختمان نیمه ساخته شد، متوجه شده‌اند که تیر آهن های مصرفی آنها از نوع INP بوده است ، حال آنکه نقشه ی ساختمانی آنها بر اساس IPE بوده و دچار ضرر و زیان بسیاری می شوند. البته اگر نقشه ی ساختمان در ابتدا بر اساس INP باشد عکس این قضیه نیز صادق است.
مشخصه ی بارز تیرآهن های تولید شده در ذوب آهن اصفهان این است که آرم ESCO در یک طرف (بال) تیر آهن است و به فاصله ی هر ۲ متر این آرم به شکل برجستگی و حک شده قابل رویت است. خرید تیر آهن‌های لانه زنبوری
تعریف تیر آهن‌های لانه زنبوری
دلیل نام‌گذاری تیر های لانه زنبوری این است که شکل گیری این تیرها پس از عملیات (بریدن و دوباره جوش دادن ) به شکل لانه ی زنبور و شش ضلعی است . این‌گونه تیرها در طول خود، حفره های توخالی (در جان ) دارند که به لانه ی زنبور شبیه می باشد. به همین دلیل به این گونه تیرها لانه زنبوری می گویند .
هدف از ساخت تیر های لانه زنبوری این است که تیر توان خمشی بیشتری را با یک خیز (تغییر شکل ) نسبتاً کم و وزن کمتر در مقایسه با تیر نورد شده ی شبیه به آن تحمل کند . ارتفاع پروفیل ۱۸ را که دارای ۱۸ سانتی متر ارتفاع می باشد را می‌توان تا ۲۷ سانتی متر بیشتر کرد. محاسن و معایب تیر لانه زنبوری
با توجه به توضیحات داده شده در بالا با تبدیل تیر آهن معمولی به لانه زنبوری مدول مقطع و ممان اینرسی مقطع تیر آهن بیشتر خواهد شد و نیز در قدم دوم، مقاومت خمشی تیر آهن نیز بیشتر می گردد. در نتیجه یک تیرآهن با ارتفاع بیشتر قوی‌تر و هم‌وزن نسبت به تیر اصلی خواهیم داشت.
در گام سوم هم با سبک بودن تیر آهن و کم شدن وزن آن از نظر اقتصادی نیز به صرفه تر خواهد بود . در گام چهارم از فضا ها یا حفره های ایجاد شده در جان تیر می‌توان برای عبور دادن لوله های تاسیساتی و برق استفاده کرد . در ساختن تیرهای لانه زنبوری که باعث افزایش ارتفاع تیر میشود، باید به طور کامل استاندارد رعایت گردد زیرا در غیر این صورت خریدار با خطر خراب شدن تیر زیر بار وارد شده مواجه می شود. خرید تیر آهن یک امر ضروری است اما توجه به این نکات نیز حائز اهمیت است.
تیرآهن نوع اروپایی
این محصول در بازار ایران به تیرآهن معمولی شناخته می شود، البته که بعضی از فعالان این عرصه ، این محصول را به عنوان تیرآهن نرمال یا نیز می شناسند. علامت اختصاری این محصول INP است که در ساخت ستون و خرپاها از آن استفاده می کنند. اندازه این محصول را می توان این گونه شرح داد که طول با علامت اختصاری m مشخص می شود و بین 8 تا 16 متر است. ارتفاع را با حرف h نشان می دهند که به ترتیب 80 ، 100 ، 120 تا 600 میلی متر ارتفاع دارد و عرض را با علامت b نشان می دهند که در عرض های متفاوتی مانند 42 ، 50 ، 58 تا 215 میلی متر تولید می شود. اگر بر روی یک تیرآهن INP16 حک شده بود به این معناست که این محصول از نوع تیرآهن معمولی است و ارتفاع آن 16 سانتی متر یا 160 میلی متر می باشد.
تیرآهن نیم پهن
تیرآهن نیم پهن شباهت زیادی با INP دارد با این تفاوت که ضخامت جان آن کمتر و عرض بال آن از نوع معمولی بیشتر است. علامت اختصاری نوع نیم پهن را با IPE نشان می دهند و تولید آن در ایران زیاد است. اندازه استاندارد این محصول به این صورت است که 8 تا 16 متر طول دارد و ارتفاع آن بین 80 ، 100 تا 600 میلی متر متغیر است و عرض آن از 46 میلی متر شروع می شود و تا 220 میلی متر ادامه دارد.
تیرآهن بال پهن یا هاش چیست؟
هم شناخته می شود، تیرآهنی است که طول بال هایش نسبت به تیراهن معمولی IPE بزرگتر می باشد و در واقع اندازه بال و ارتفاع تیراهن تقریبا برابر است و کاربرد اصلی آن برای ستون های ساختمان می باشد و نوع هندسه آن باعث استحکام بیشتر سازه در برابر بارهای وارده و ارتعاشات می باشد. در واقع تیرآهن هاش برای رفع محدودیت های تیراهن معمولی طراحی شده است به طوری که این تیراهن در دو جهت عمود برهم مقاومت یکسانی از خود نشان می دهد.
تیراهن IPB تحت سه استانداردst37 و st44 و st52 تولید می گردد که متداول ترین نوع آن تیرهای تولید شده با st44 می باشد. سهم بزرگی از بازار آهن کشور در مورد تیرآهن هاش را کشورهای خارجی تسخیر کرده اند اما در سالهای اخیر ذوب آهن اصفهان نیز به جرگه تولیدکنندگان این محصول پیوسته است.
قیمت تیر آهن هاش
انواع تیرآهن هاش
تیراهن هاش در دو نوع سبک و سنگین تولید و عرضه می شود.
تیراهن هاش سنگین: این تیراهن با نام های IPBV یا HEB شناخته شده و ضخامت بال های آن نسبت به نوع دیگر بیشتر است. این تیراهن یکی از پر فروش ترین تیراهن ها می باشد.
تیراهن هاش سبک: این تیراهن با نام های IPBL یا HEA شناخته شده و ضخامت بال های آن نسبت به هاش سنگین کمتر است.
کاربرد تیرآهن هاش
یکی از بهترین مقاطع مورد استفاده برای ستون یا تکیه گاه های عمودی، تیرآهن بال پهن است؛ زیرا از نظرمقاومت بهتر از مقاطع دیگر عمل میکند، علاوه بر این در اکثر شرایط اجرایی، اتصال تیر ها به راحتی روی آنها انجام می شود. از تیرآهن بال پهن برای ساخت تیر و خرپا نیز استفاده می گردد.
علاوه بر موارد فوق در صنعت پل سازی، اسکله سازی، بلند مرتبه سازی، پتروشیمی، پالایشگاه، کشتی سازی، سد سازی و موارد مشابهی که نیاز به مقاومت بالا یا طول زیاد باشد، تیراهن هاش اولین گزینه مطلوب است.
تیرآهن هاش سنگین
تفاوت تیرآهن هاش و تیرآهن معمولی
تفاوت در شکل ظاهری
تفاوت عمده تیراهن معمولی و تیرآهن هاش در شکل سطح مقطع آن ها می باشد، سطح مقطع تیراهن IPE شبیه به حرف I انگلیسی و سطح مقطع تیراهن IPB شبیه به حرف H انگلیسی می باشد.
هر دو تیراهن دارای بال های بالا و پایین و جان می باشند و تفاوت آن ها در نسبت اندازه بال و جان است. در تیراهن I عرض بال به جان کمتر از تیرآهن هاش می باشد به طوری که در تیراهن H این نسبت نزدیک به یک می باشد.
تیرآهن های آی شکل معمولا در ارتفاع ۸۰ تا ۶۰۰ میلیمتر تولید می شوند در حالیکه تیرآهن های هاش در ارتفاع مابین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیمتر شاخته می شوند.
تفاوت در کاربرد
تفاوت های ساختاری تیرآهن هاش و تیرآهن معمولی باعث شده کاربردهای آن ها متفاوت باشد و ، هرچند که هردوی آن ها در سراسر جهان در بخش های مختلف ساختمان سازی بسیار پرکاربرد هستند.
تیرآهن هاش به دلیل سطح مقطع خاص آن می تواند برای مصارف با طول ۱۰۰ متر استفاده شود در حالیکه حداکثر طول ساخت در تیراهن معمولی ۳۰ متر می باشد، در نتیجه در این مورد محدودیت استفاده تیراهن هاش کمتر است.
از آنجایی که وظیفه ستون انتقال تنش طبقات ساختمان بالایی ساختمان به پایین است، و تنش نسبت بار وارده به سطح مقطع می باشد، تیرآهن H شکل به دلیل سطح مقطع بزرگتر تنش کمتری منتقل میکند و در نتیجه کاربرد مناسب تری برای ستون نسبت به تیرآهن I شکل دارد.
به دلیل همسان بودن اندازه عرض بال و جان در تیرآهن IPB، در مقابل نیروهای خمشی و برشی بهتر عمل میکند و طیف وسیع تری از کاربرد در ساختمان خواهد داشت.
از تیرآهن هاش، در صنعت استفاده های زیادی می شود که در مورد تیرآهن آی شکل این چنین نیست.
تفاوت در تحمل بار
تیرآهن هاش به دلیل نوع هندسه آن ها مقاومت قابل توجهی در برابر نیروهای برشی و خمشی نسبت به تیرآهن معمولی دارند. پهنای بال یا همان عمق زیاد این تیراهن باعث شده استفاده از آن ها استحکام بیشتری به سازه ببخشد و همانطور که پیشتر گفته شد سطح مقطع بیشتر تیرآهن IPB در بار ثابت تحت تنش کمتری نسبت به تیرآهن IPE قرار می گیرد.
انواع تیر آهن هاش
تولید کنندگان تیرآهن هاش
بخش اعظم تیرآهن هاش موجود در کشور وارداتی می باشد به طوری اکثرا از کشورهای ترکیه، کره جنوبی، اسپانیا، چین و اکراین وارد کشور می شود، در بعضی موارد تیراهن های چینی مورد تایید پیمانکاران قرار نمیگیرد.
چند سالی است که در داخل کشور کارخانه ذوب آهن اصفهان مبادرت به تولید تیرآن IPB نموده و درون کشور توزیع و مصرف می شود. لازم به ذکر است که تیر آهن های هاش ذوب آهن فقط در سه سایز ۱۴ و ۱۶و ۱۸ سبک تولید می گردد.
ابعاد تیرآهن هاش
برای ابعاد تیراهن معمولا طول و ابعاد سطح مقطع مطرح می شود. معمولا پروفیل های ساختمانی در سایزهای ۶ تا ۱۴ متر می باشند و در کشورهای مختلف با استانداردهای متفاوتی تولید می شوند که استاندارد اروپا از جمله معروفترین آن ها بوده و در ایران نیز این نوع استاندارد برای تهیه انواع پروفیل های ساختمانی از جمله هاش مورد استفاده قرار می گیرد، هرچند که پرمصرف ترین طول تیراهن ۱۲ متر می باشد. از طرفی تیراهن هر چه قطر بیشتری داشته باشد به طبع میتواند مقاومت بالاتری را از خود در تحمل فشار و وزن از خود نشان دهد.
سایزهای تولیدی هاش متنوع بوده و از سایز ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ میلیمتر تولید می شود که سایز های بالای ۷۰۰ میلیمتر فقط برای مصارف خاص بوده و نادر می باشند. در کارخانه ذوب آهن اصفهان نیز از این نوع تیر آهن هاش در سایز های ۱۶۰، ۱۸۰ و ۲۰۰ تولید میشود و در بازار موجود می باشد.
کیفیت تیرآهن هاش را چگونه تشخیص دهیم؟
در ساختمان های فولادی مهمترین نکته در کیفیت ساخت و ساز، کیفیت تیرآهن می باشد. مانند هر کالای دیگری کیفیت تیرآهن های کارخانه های مختلف با هم متفاوت است، هرچند که تمامی تیرآهن های تولیدی در کارخانجات معتبر تحت استاندارد ساخته می شوند.
تیراهن های هاش نیز بسته به کشور سازنده و استاندارد ساخته شده کیفیت متفاوتی دارند، هرچند که مهمترین نکته کنترلی در خرید تیرآهن هاش اعتبار کارخانه تولیدکننده یا شرکت فروشنده است اما نکاتی را می توان هنگام خرید بررسی کرد، به عنوان نمونه حتما استانداردی که تیراهن تحت آن ساخته شده به نظر خریدار برسد و جزو استانداردهای معتبر جهانی یا داخلی باشد، از نظر ظاهری تیراهن باید در تمام طول خود داراری ضخامت یکسان باشد و یکنواخت ساخته شده باشد به طوری که بدنه تیراهن تراز باشد.
کیفیت تیرآهن هاش
چرا تیرآهن هاش به تیرآهن معمولی ارجحیت دارد؟
- اطمینان بیشتر برای ساخت و ساز بلند مرتبه
- حذف مشکلات جوشکاری در استفاده از قوطی در ستون ها
- سرعت بالاتر نسبت به استفاده از قوطی به دلیل حذف عملیات جوشکاری
- کاهش هزینه جوشکاری و پرتی مصالح فولادی در ساخت تیرورق
- افزایش مساحت مفید ساختمان
- مقاومت بیشتر در مقابل نیروهای خمشی و برشی نسبت به تیرآهن معمولی
- مقاومت یکسان در دو جهت عمود بر هم در برابر بار
- مناسب برای ساخت سازه های صلب
